Doanh nhân là gì? Họ làm gì để thành công

Trong thế giới thương mại đầy sôi động và cạnh tranh, doanh nhân đóng vai trò quan trọng như những người tiên phong, dẫn dắt sự phát triển kinh tế và tạo ra những giá trị to lớn cho xã hội. Vậy, doanh nhân là ai? Họ sở hữu những phẩm chất gì để thành công trên con đường đầy thử thách này?

Doanh nhân là gì?

Doanh nhân là cá nhân chấp nhận rủi ro tài chính để tạo và quản lý một dự án kinh doanh với mục tiêu đạt được lợi nhuận và tăng trưởng. Họ thường đặc trưng bởi sự sáng tạo, đổi mới và sẵn sàng thách thức hiện trạng.

Doanh nhân nhận diện các cơ hội trên thị trường, phát triển các giải pháp sáng tạo và huy động nguồn lực để biến ý tưởng thành hiện thực. Họ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đổi mới bằng cách giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới.

Tinh thần kinh doanh không chỉ giới hạn ở việc khởi đầu các hoạt động kinh doanh mới mà còn bao gồm khả năng đổi mới và thích ứng trong các tổ chức hiện có. Doanh nhân trong các công ty đã thành lập, gọi là “doanh nhân nội bộ”, xác định cơ hội phát triển và cải tiến, đề xuất các sáng kiến mới và thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong.

Bất kể bối cảnh nào, tinh thần kinh doanh đòi hỏi tầm nhìn, sự kiên trì và khả năng điều hướng sự không chắc chắn cũng như vượt qua thử thách. Doanh nhân thành công thường sở hữu sự kết hợp của các đặc điểm như khả năng phục hồi, tháo vát, khả năng lãnh đạo và niềm đam mê tạo ra tác động tích cực cho xã hội.

Doanh nhân làm gì?

Các doanh nhân có nhiều vai trò và phải linh hoạt, dễ thích ứng và chủ động trong việc quản lý mọi khía cạnh của hoạt động kinh doanh. Họ phải sẵn sàng đón nhận thử thách, đưa ra những quyết định khó khăn và kiên trì trước những trở ngại để đạt được thành công.

Lập kế hoạch và chiến lược kinh doanh

Các doanh nhân có trách nhiệm phát triển tầm nhìn và chiến lược rõ ràng cho hoạt động kinh doanh. Điều này bao gồm việc tiến hành nghiên cứu thị trường, xác định khách hàng mục tiêu, đánh giá sự cạnh tranh và xác định giá trị độc đáo của doanh nghiệp.

Quản lý tài chính

Các doanh nhân phải quản lý các khía cạnh tài chính trong hoạt động kinh doanh, bao gồm lập ngân sách, dự báo và báo cáo tài chính. Họ chịu trách nhiệm huy động vốn, quản lý dòng tiền và đảm bảo tính bền vững tài chính cũng như lợi nhuận của doanh nghiệp.

Phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ

Các doanh nhân thường tham gia vào việc phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Điều này có thể bao gồm thiết kế nguyên mẫu, cải tiến các tính năng và kết hợp phản hồi từ khách hàng để tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường.

Tiếp thị và bán hàng

Các doanh nhân chịu trách nhiệm quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ và thu hút khách hàng. Điều này bao gồm phát triển các chiến lược tiếp thị, tạo tài liệu quảng cáo và xây dựng mối quan hệ với khách hàng hoặc khách hàng tiềm năng.

Quản lý hoạt động

Các doanh nhân giám sát hoạt động kinh doanh hàng ngày, bao gồm sản xuất, hậu cần và dịch vụ khách hàng. Họ chịu trách nhiệm đảm bảo rằng các hoạt động diễn ra suôn sẻ và hiệu quả để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho khách hàng.

Quản lý nguồn nhân lực

Trong các doanh nghiệp nhỏ, doanh nhân thường xử lý các nhiệm vụ về nhân sự như tuyển dụng, đào tạo và quản lý nhân viên. Họ chịu trách nhiệm xây dựng và lãnh đạo một đội ngũ có thể thực hiện chiến lược kinh doanh một cách hiệu quả.

Quản lý rủi ro

Các doanh nhân phải xác định và quản lý những rủi ro có thể ảnh hưởng đến sự thành công trong hoạt động kinh doanh. Điều này bao gồm đánh giá các rủi ro tiềm ẩn, phát triển các chiến lược giảm thiểu và thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh doanh.

Xây dựng mạng lưới và mối quan hệ

Các doanh nhân thường dành thời gian kết nối và xây dựng mối quan hệ với các doanh nhân, nhà đầu tư, nhà cung cấp và chuyên gia trong ngành. Những kết nối này có thể cung cấp sự hỗ trợ, lời khuyên và cơ hội hợp tác có giá trị.

Các loại hình doanh nhân

Doanh nhân có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm, động lực và cách tiếp cận kinh doanh riêng. Dưới đây là một số kiểu doanh nhân phổ biến:

Doanh nhân doanh nghiệp (Intrapreneur)

Đây là những nhân viên trong các tổ chức lớn, thể hiện phẩm chất kinh doanh. Họ xác định các cơ hội đổi mới và phát triển trong công ty, đề xuất các dự án hoặc sáng kiến ​​mới và thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong tổ chức. Doanh nhân doanh nghiệp thường có khả năng chịu đựng sự mơ hồ cao và sẵn sàng thách thức hiện trạng.

Doanh nhân tăng trưởng cao (Gazelle)

Doanh nhân tăng trưởng cao, còn được gọi là linh dương, tập trung vào việc xây dựng các doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô với tiềm năng mở rộng nhanh chóng và lợi nhuận tài chính đáng kể. 

Họ tìm cách phá vỡ thị trường, chiếm lĩnh thị phần và đạt được mức tăng trưởng nhanh chóng thông qua đổi mới, quan hệ đối tác chiến lược và tiếp thị tích cực. Các doanh nhân này thường thu hút vốn mạo hiểm hoặc đầu tư thiên thần để thúc đẩy tăng trưởng.

Doanh nhân theo sở thích

Đây là những người bắt đầu kinh doanh dựa trên sở thích, mối quan tâm hoặc hoạt động sáng tạo của họ. Họ có thể biến niềm đam mê thủ công, nấu ăn, chụp ảnh hoặc những sở thích khác thành cơ hội kinh doanh. Doanh nhân theo sở thích thường tận hưởng quá trình sáng tạo và sự thỏa mãn từ việc biến sở thích thành công việc kinh doanh tạo thu nhập.

Doanh nhân phong cách sống

Các doanh nhân này ưu tiên sự linh hoạt, tự chủ và cân bằng giữa công việc và cuộc sống trong các dự án kinh doanh của họ. Họ xây dựng doanh nghiệp phù hợp với sở thích cá nhân, niềm đam mê và mục tiêu lối sống của họ. Doanh nhân phong cách sống có thể chọn điều hành các doanh nghiệp riêng lẻ hoặc các nhóm nhỏ để theo đuổi lối sống mong muốn.

Doanh nhân nối tiếp

Đây là những cá nhân bắt đầu nhiều công việc kinh doanh trong suốt sự nghiệp của họ. Họ phát triển nhờ sự đổi mới, thử nghiệm và chấp nhận rủi ro có tính toán. Doanh nhân nối tiếp có thể xây dựng, phát triển và cuối cùng bán doanh nghiệp, sử dụng số tiền thu được để tài trợ cho các dự án kinh doanh mới.

Doanh nhân kinh doanh nhỏ

Các doanh nhân này bắt đầu và điều hành các doanh nghiệp nhỏ, thường ở các thị trường địa phương hoặc thị trường ngách. Họ có thể là chủ sở hữu duy nhất hoặc có một đội ngũ nhân viên nhỏ. 

Những doanh nhân này thường tập trung vào việc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng địa phương hoặc thị trường mục tiêu. Ví dụ bao gồm các nhà hàng địa phương, cửa hàng bán lẻ và nhà cung cấp dịch vụ.

Doanh nhân xã hội

Doanh nhân xã hội được thúc đẩy bởi mong muốn tạo ra sự thay đổi tích cực về xã hội hoặc môi trường thông qua các dự án kinh doanh của họ. Họ có thể giải quyết các vấn đề như xóa đói giảm nghèo, bền vững môi trường, tiếp cận chăm sóc sức khỏe, giáo dục hoặc phát triển cộng đồng. Doanh nhân xã hội thường ưu tiên tác động xã hội hơn lợi nhuận tài chính.

Doanh nhân công nghệ

Các doanh nhân này tập trung vào việc tận dụng công nghệ để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp sáng tạo. Họ có thể bắt đầu khởi nghiệp dựa trên công nghệ trong các lĩnh vực như phát triển phần mềm, thương mại điện tử, ứng dụng di động, trí tuệ nhân tạo hoặc chuỗi khối. 

Doanh nhân công nghệ thường tìm cách phá vỡ các ngành công nghiệp truyền thống và tạo ra các doanh nghiệp có khả năng mở rộng và tăng trưởng cao.

Nơi làm việc của doanh nhân như thế nào?

Không giống như những nhân viên truyền thống thường làm việc ở một địa điểm cố định như văn phòng hoặc không gian bán lẻ, các doanh nhân có thể linh hoạt tạo ra môi trường làm việc của riêng mình phù hợp nhất với nhu cầu và mục tiêu của họ. Đối với nhiều doanh nhân, nơi làm việc của họ có thể bao gồm sự kết hợp giữa môi trường vật lý, ảo và từ xa, phản ánh tính chất năng động và phát triển của doanh nghiệp họ.

Văn phòng tại nhà

Một nơi làm việc phổ biến dành cho các doanh nhân là văn phòng tại nhà, đặc biệt là trong giai đoạn đầu xây dựng doanh nghiệp. 

Văn phòng tại nhà mang đến sự tiện lợi, tiết kiệm chi phí và linh hoạt, cho phép các doanh nhân làm việc thoải mái tại nhà riêng của họ đồng thời giảm thiểu chi phí chung liên quan đến việc thuê văn phòng truyền thống.

Không gian làm việc chung

Không gian làm việc chung cung cấp một môi trường hợp tác và hướng tới cộng đồng, nơi các doanh nhân có thể kết nối với những cá nhân có cùng chí hướng, tiếp cận các tiện nghi và tài nguyên chung cũng như tham gia vào các sự kiện và hội thảo. 

Những không gian này mang đến sự linh hoạt và giá cả phải chăng, khiến chúng trở thành lựa chọn phổ biến cho các công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp nhỏ đang tìm kiếm một không gian làm việc chuyên nghiệp mà không cần cam kết lâu dài như thuê văn phòng truyền thống.

Nơi làm việc ảo

Ngoài không gian làm việc thực tế, các doanh nhân thường dựa nhiều vào các công cụ và công nghệ kỹ thuật số để quản lý doanh nghiệp của mình và giao tiếp với khách hàng và thành viên nhóm. 

Các nơi làm việc ảo như nền tảng cộng tác dựa trên đám mây, công cụ quản lý dự án và ứng dụng liên lạc cho phép các doanh nhân làm việc từ xa, cộng tác với các nhóm phân tán cũng như truy cập thông tin và tài nguyên từ mọi nơi có kết nối internet. 

Tính linh hoạt này cho phép các doanh nhân duy trì năng suất, duy trì kết nối và thích ứng với hoàn cảnh thay đổi, cho dù họ đang đi du lịch, làm việc tại nhà hay gặp gỡ khách hàng tại chỗ.

Những đặc điểm tính cách cần thiết cho doanh nhân

Các doanh nhân thành công sở hữu sự kết hợp độc đáo giữa các đặc điểm tính cách giúp họ vượt qua thử thách, nắm bắt cơ hội và thúc đẩy doanh nghiệp của mình phát triển. Mặc dù đặc điểm cá nhân có thể khác nhau, một số đặc điểm tính cách thiết yếu thường gắn liền với các doanh nhân thành công bao gồm:

Khả năng phục hồi

Tinh thần kinh doanh vốn đã đầy thách thức và những thất bại là điều không thể tránh khỏi. Các doanh nhân thành công thể hiện khả năng phục hồi khi đối mặt với nghịch cảnh, đứng dậy sau thất bại, học hỏi từ những sai lầm và kiên trì vượt qua thử thách với lòng quyết tâm và sự bền bỉ.

Tính sáng tạo

Các doanh nhân phải đổi mới và suy nghĩ sáng tạo để xác định các cơ hội mới, giải quyết vấn đề và tạo sự khác biệt cho doanh nghiệp của họ với các đối thủ cạnh tranh. Sự sáng tạo cho phép các doanh nhân hình dung ra các khả năng, tạo ra những ý tưởng mới và phát triển các giải pháp đổi mới nhằm phá vỡ thị trường và thúc đẩy tăng trưởng.

Khả năng thích ứng

Bối cảnh kinh doanh không ngừng phát triển và các doanh nhân thành công phải có khả năng thích ứng và linh hoạt để đáp ứng với những điều kiện thị trường thay đổi, sở thích của người tiêu dùng và xu hướng của ngành. Khả năng thích ứng cho phép các doanh nhân xoay vòng nhanh chóng, nắm bắt các cơ hội mới và vượt qua sự không chắc chắn bằng sự nhanh nhẹn và tự tin.

Lãnh đạo có tầm nhìn

Các doanh nhân thành công có tầm nhìn rõ ràng về tương lai của doanh nghiệp họ và truyền cảm hứng cho những người khác chia sẻ tầm nhìn đó và hướng tới các mục tiêu chung. Lãnh đạo có tầm nhìn bao gồm việc thiết lập các mục tiêu đầy tham vọng, truyền đạt tầm nhìn hấp dẫn và thúc đẩy nhân viên, đối tác và các bên liên quan để đạt được các mục tiêu chung.

Chấp nhận rủi ro

Tinh thần kinh doanh vốn gắn liền với rủi ro và các doanh nhân thành công sẵn sàng chấp nhận rủi ro có tính toán để theo đuổi cơ hội và đạt được mục tiêu của mình. Chấp nhận rủi ro liên quan đến việc đánh giá các phần thưởng và hậu quả tiềm ẩn, đưa ra các quyết định sáng suốt và bước ra ngoài vùng an toàn để theo đuổi sự tăng trưởng và đổi mới.

Kiên trì

Xây dựng một doanh nghiệp thành công cần có thời gian, công sức và sự kiên trì. Các doanh nhân thành công thể hiện sự can đảm và quyết tâm, tập trung vào các mục tiêu dài hạn và vượt qua những trở ngại cũng như thất bại bằng sự cam kết và kiên trì không ngừng nghỉ.

Kỷ luật tự giác

Các doanh nhân phải quản lý thời gian, ưu tiên và nguồn lực của mình một cách hiệu quả để đạt được thành công. Kỷ luật tự giác bao gồm việc đặt ra các mục tiêu rõ ràng, duy trì sự tập trung và tuân thủ các cam kết, ngay cả khi phải đối mặt với những phiền nhiễu hoặc nhu cầu cạnh tranh.

Đồng cảm

Các doanh nhân thành công hiểu nhu cầu và quan điểm của khách hàng, nhân viên và các bên liên quan, và thể hiện sự đồng cảm trong tương tác của họ. Sự đồng cảm cho phép các doanh nhân xây dựng mối quan hệ bền chặt, truyền cảm hứng cho niềm tin và lòng trung thành, đồng thời tạo ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với đối tượng mục tiêu của họ.

Kết nối và xây dựng mối quan hệ

Các doanh nhân dựa vào các mối quan hệ và kết nối để xây dựng doanh nghiệp của mình, thu hút khách hàng cũng như tiếp cận các nguồn lực và cơ hội. Các doanh nhân thành công xuất sắc trong việc kết nối, xây dựng các mối quan hệ có ý nghĩa và tận dụng mạng lưới của họ để hỗ trợ sự phát triển và thành công cho doanh nghiệp của họ.

Tư duy cởi mở

Các doanh nhân thành công là những người cởi mở và dễ tiếp thu phản hồi, ý tưởng mới và quan điểm khác nhau. Tư duy cởi mở thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới và hợp tác, cho phép các doanh nhân liên tục học hỏi, thích ứng và phát triển để đáp ứng với sự thay đổi của động lực thị trường và nhu cầu của khách hàng.

Ưu và nhược điểm của việc trở thành một doanh nhân

Trở thành một doanh nhân mang đến nhiều cơ hội phát triển cá nhân và nghề nghiệp, nhưng cũng kèm theo những thách thức riêng. Dưới đây là các ưu và nhược điểm của việc trở thành một doanh nhân:

Ưu điểm

Tự do và linh hoạt: Doanh nhân có quyền tự đặt lịch trình, theo đuổi đam mê và thực hiện các dự án phù hợp với giá trị và sở thích của họ, giúp cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống.

Tiềm năng thu nhập không giới hạn: Thu nhập của doanh nhân không bị giới hạn bởi mức lương cố định mà dựa trên sự thành công và phát triển của doanh nghiệp.

Cơ hội đổi mới: Doanh nhân có thể sáng tạo, phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ mới và đưa ra các giải pháp đột phá, tạo sự khác biệt trong ngành.

Ý thức về mục đích và sự thỏa mãn: Xây dựng doanh nghiệp mang lại cảm giác thỏa mãn vì tạo ra tác động tích cực đến xã hội và kinh tế, cho phép doanh nhân theo đuổi đam mê và tạo ra sự thay đổi.

Quyền sở hữu và kiểm soát: Doanh nhân có toàn quyền kiểm soát doanh nghiệp, đưa ra quyết định một cách tự chủ và định hướng tương lai của doanh nghiệp.

Nhược điểm

Sự không chắc chắn và rủi ro: Tinh thần kinh doanh liên quan đến rủi ro tài chính, thị trường và hoạt động. Không có gì đảm bảo cho sự thành công.

Khối lượng công việc và căng thẳng: Xây dựng doanh nghiệp đòi hỏi cống hiến và làm việc nhiều giờ, dẫn đến căng thẳng và áp lực cao.

Sự bất ổn về tài chính: Thu nhập có thể không ổn định, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Doanh nhân phải đối mặt với những thách thức về dòng tiền và đầu tư vốn cá nhân.

Cô lập và cô đơn: Doanh nhân có thể cảm thấy cô lập khi làm việc một mình hoặc trong nhóm nhỏ, thiếu sự hỗ trợ của tổ chức lớn.

Thiếu lợi ích và an ninh: Không có các lợi ích như bảo hiểm y tế, kế hoạch nghỉ hưu và thời gian nghỉ phép được trả lương. Doanh nhân phải tự lo cho an ninh tài chính của mình.

Một số doanh nhân nổi tiếng truyền cảm hứng trên thế giới

Jeff Bezos

Jeff Bezos, ông trùm thương mại điện tử, sinh ngày 12 tháng 1 năm 1964 tại Albuquerque, New Mexico. Ông là người sáng lập và CEO của Amazon, công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Cha ruột của ông là Ted Jorgensen nhưng mẹ ông, Jacklyn Gise, đã ly dị Ted và cưới Mike Bezos, người sau này trở thành cha dượng của Jeff.

Bezos tốt nghiệp Đại học Princeton với bằng Kỹ sư Điện và Khoa học Máy tính. Sau đó, ông làm việc tại Fintel để xây dựng hệ thống thương mại quốc tế của họ và chuyển sang ngành ngân hàng vào năm 1988. Năm 1994, Bezos thành lập Cadabra, một hiệu sách trực tuyến. Tên này sau đó được đổi thành Amazon. Bezos nhận được số vốn ban đầu là 300.000 USD từ cha mẹ để thành lập công ty.

Amazon ban đầu chỉ bán sách nhưng sau đó đã mở rộng sang tất cả các loại sản phẩm. Bezos đã trải qua nhiều thăng trầm, và công ty của ông gần như phá sản vào năm 2002. Tuy nhiên, ông đã đưa Amazon thoát khỏi khó khăn và phát triển mạnh mẽ. Tính đến năm 2023, Jeff Bezos là người giàu thứ ba trên thế giới với tài sản ròng hơn 139 tỷ USD.

“Thương hiệu của một công ty cũng giống như danh tiếng của một con người. Bạn kiếm được danh tiếng bằng cách cố gắng làm tốt những việc khó khăn.” – Jeff Bezos

Mark Elliot Zuckerberg

Sinh ngày 14 tháng 5 năm 1984, Mark Elliot Zuckerberg là một lập trình viên máy tính và doanh nhân Internet người Mỹ. Ông là chủ tịch, giám đốc điều hành (CEO) và đồng sáng lập Facebook, hiện được đổi tên thành Meta. Zuckerberg nổi tiếng với việc sáng lập Facebook từ phòng ký túc xá của Harvard vào ngày 4 tháng 2 năm 2004, cùng với sự hỗ trợ của những người bạn cùng phòng và các sinh viên Đại học Harvard Eduardo Saverin, Dustin Moskovitz, Andrew McCollum và Chris Hughes.

Facebook ban đầu được giới thiệu đến các trường đại học khác và nhanh chóng phát triển thành một mạng xã hội toàn cầu. Tạp chí Time đã vinh danh Zuckerberg trong danh sách 100 người giàu có và có ảnh hưởng nhất thế giới từ năm 2010. Tính đến năm 2023, giá trị tài sản ròng của Zuckerberg ước tính là 87,3 tỷ USD.

“Facebook ban đầu không được thành lập để trở thành một công ty. Nó được xây dựng để hoàn thành sứ mệnh xã hội – làm cho thế giới cởi mở và kết nối hơn.” – Mark Zuckerberg

Doanh nhân không chỉ là những người tạo ra của cải vật chất mà còn là những nhà lãnh đạo truyền cảm hứng, góp phần thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo trong xã hội. Họ là những tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo, khơi dậy niềm đam mê khởi nghiệp và khát vọng chinh phục những đỉnh cao mới