Kế toán thuế là gì? Vai trò và công việc của kế toán thuế

Nắm vững kiến thức về kế toán thuế là nền tảng giúp doanh nghiệp hoạt động minh bạch, tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa lợi nhuận. Bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về vai trò, nhiệm vụ và tầm quan trọng của kế toán thuế trong hoạt động kinh doanh.

Kế toán thuế là gì?

Khái niệm 

Kế toán thuế là hoạt động ghi chép, phản ánh hệ thống và đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến thuế theo quy định của pháp luật thuế. Hoạt động này nhằm mục đích xác định số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế đã nộp, số tiền thuế còn phải nộp, số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế đã hoàn, số tiền thuế còn phải hoàn, số tiền thuế miễn, giảm, khoanh nợ, xóa nợ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định.

Tầm quan trọng của kế toán thuế đối với doanh nghiệp

• Đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế: Kế toán thuế giúp doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế một cách đầy đủ, chính xác và đúng thời hạn, tránh các vi phạm dẫn đến việc bị phạt hoặc truy thu thuế.
• Hỗ trợ quản lý tài chính: Kế toán thuế cung cấp cho doanh nghiệp thông tin về tình hình thuế của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có căn cứ để lập kế hoạch tài chính hợp lý, tiết kiệm chi phí thuế.
• Tăng hiệu quả hoạt động: Kế toán thuế giúp doanh nghiệp tối ưu hóa các khoản thuế, giảm thiểu rủi ro về thuế, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
• Tạo dựng uy tín: Kế toán thuế giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín với cơ quan thuế và các đối tác kinh doanh, góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Các công việc của kế toán thuế

Công việc hàng ngày

Thu thập và xử lý chứng từ và hoá đơn:

• Thu thập đầy đủ và kịp thời các hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Kiểm tra tính hợp pháp và hợp lệ của hóa đơn, chứng từ.
• Sắp xếp, lưu trữ hóa đơn, chứng từ một cách khoa học, dễ tìm kiếm.

Hạch toán thuế:

• Hạch toán các khoản thuế phát sinh trong tháng theo quy định của pháp luật thuế.
• Cập nhật sổ sách kế toán thuế.

Theo dõi tình hình nộp thuế:

• Theo dõi số tiền thuế đã nộp, số tiền thuế còn phải nộp.
• Lập báo cáo tình hình nộp thuế theo định kỳ.

Công việc hàng tháng

Lập tờ khai thuế:

• Lập tờ khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) theo tháng.
• Lập tờ khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo tháng (đối với doanh nghiệp kê khai thuế TNCN theo tháng).
• Lập tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo tháng (đối với doanh nghiệp kê khai thuế TNDN theo tháng).

Nộp thuế:

• Nộp thuế GTGT theo tháng.
• Nộp thuế TNCN theo tháng (đối với doanh nghiệp kê khai thuế TNCN theo tháng).
• Nộp thuế TNDN theo tháng (đối với doanh nghiệp kê khai thuế TNDN theo tháng).

Công việc hàng quý

Lập báo cáo tài chính:

• Lập báo cáo tài chính quý.

Nộp thuế:

• Nộp thuế TNDN theo quý (đối với doanh nghiệp kê khai thuế TNDN theo quý).

Công việc cuối năm

Tổng kết thuế:

• Tổng kết số tiền thuế phát sinh trong năm.
• Lập báo cáo tổng kết thuế.

Thanh toán thuế:

• Thanh toán số tiền thuế còn lại của năm.

Kê khai quyết toán thuế:

• Kê khai quyết toán thuế GTGT.
• Kê khai quyết toán thuế TNCN.
• Kê khai quyết toán thuế TNDN.

Quy trình thực hiện dịch vụ kế toán thuế

Bước 1: Ký hợp đồng dịch vụ

Hai bên thỏa thuận các nội dung:

• Phạm vi công việc dịch vụ.
• Mức phí dịch vụ.
• Hình thức thanh toán.
• Trách nhiệm của hai bên.
• Thời gian hoàn thành công việc.

Hai bên ký hợp đồng dịch vụ.

Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ và bàn giao công việc

Doanh nghiệp cung cấp cho công ty kế toán thuế các hồ sơ sau:

• Giấy phép kinh doanh.
• Giấy chứng nhận đăng ký thuế.
• Sổ sách kế toán (nếu có).
• Hóa đơn, chứng từ gốc.
• Các tài liệu liên quan khác.

Công ty kế toán thuế kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ.

Hai bên bàn giao công việc và thống nhất các mốc thời gian hoàn thành công việc.

Bước 3: Tiến hành dịch vụ kế toán thuế.

Công ty kế toán thuế thực hiện các công việc sau:

• Tập hợp và xử lý hóa đơn, chứng từ.
• Hạch toán thuế.
• Lập tờ khai thuế.
• Nộp thuế.
• Báo cáo tình hình thuế.
• Tư vấn về thuế.
• Giải quyết tranh chấp về thuế.

Công ty kế toán thuế thực hiện công việc theo đúng quy định của pháp luật thuế và hợp đồng dịch vụ.

Bước 4: Nghiệm thu dịch vụ

• Doanh nghiệp kiểm tra kết quả công việc do công ty kế toán thuế thực hiện.
• Hai bên nghiệm thu dịch vụ và ký biên bản nghiệm thu.

Bước 5: Thanh toán dịch vụ

• Doanh nghiệp thanh toán phí dịch vụ cho công ty kế toán thuế theo hợp đồng.

Trách nhiệm của hai bên:

Doanh nghiệp:

• Cung cấp đầy đủ, chính xác và kịp thời hồ sơ cho công ty kế toán thuế.
• Hợp tác với công ty kế toán thuế trong quá trình thực hiện dịch vụ.
• Thanh toán phí dịch vụ cho công ty kế toán thuế theo hợp đồng.

Công ty kế toán thuế:

• Thực hiện dịch vụ theo đúng quy định của pháp luật thuế và hợp đồng dịch vụ.
• Bảo mật thông tin của doanh nghiệp.
• Chịu trách nhiệm về sai sót do lỗi của công ty.

Thời gian hoàn thành:

• Thời gian hoàn thành dịch vụ phụ thuộc vào khối lượng công việc và mức độ phức tạp của công việc.
• Thông thường, thời gian hoàn thành dịch vụ kế toán thuế hàng tháng là từ 5 đến 7 ngày làm việc.
• Thời gian hoàn thành dịch vụ kế toán thuế hàng quý là từ 7 đến 10 ngày làm việc.
• Thời gian hoàn thành dịch vụ kế toán thuế cuối năm là từ 15 đến 20 ngày làm việc.

Kiến thức và kỹ năng cần thiết cho kế toán thuế

Trình độ học vấn:

• Tối thiểu: Tốt nghiệp Trung học phổ thông.
• Ưu tiên:
  • Cao đẳng/Đại học chuyên ngành kế toán, kiểm toán.
  • Chứng chỉ Kế toán thuế do Bộ tài chính cấp.

Kỹ năng chuyên môn:

• Hiểu biết sâu rộng về luật thuế: Luật Thuế Giá trị Gia tăng (GTGT), Luật Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN), Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN),…
• Có khả năng tra cứu, nghiên cứu và áp dụng luật thuế vào thực tế.
• Thành thạo nghiệp vụ hạch toán thuế: Hạch toán thuế GTGT, thuế TNCN, thuế TNDN,…
• Có khả năng lập tờ khai thuế chính xác, đầy đủ và đúng thời hạn.
• Có khả năng cập nhật thông tin về luật thuế mới nhất.

Kỹ năng mềm:

• Kỹ năng giao tiếp: Giao tiếp hiệu quả với doanh nghiệp, cơ quan thuế và các bên liên quan khác.
• Kỹ năng tư duy logic: Phân tích thông tin, giải quyết vấn đề một cách logic và hiệu quả.
• Kỹ năng làm việc độc lập và nhóm: Có khả năng hoàn thành công việc một cách độc lập và phối hợp hiệu quả với đồng nghiệp.
• Kỹ năng tin học văn phòng: Sử dụng thành thạo các phần mềm văn phòng như Word, Excel,…
• Kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán: Sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán chuyên dụng như Misa, Hsoft,…

Kỹ năng sử dụng công nghệ:

• Có khả năng sử dụng các phần mềm hỗ trợ công việc kế toán thuế: Phần mềm khai báo thuế điện tử, phần mềm quản lý hóa đơn điện tử,…
• Có khả năng cập nhật và ứng dụng các công nghệ mới vào công việc.

Ngoài ra, kế toán thuế cũng cần có:

• Sự cẩn thận, tỉ mỉ và chính xác: Công việc kế toán thuế đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ và chính xác cao để tránh sai sót dẫn đến việc vi phạm luật thuế.
• Sự trung thực và trách nhiệm: Kế toán thuế có trách nhiệm bảo mật thông tin của doanh nghiệp và thực hiện nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp một cách trung thực.
• Sự ham học hỏi và cập nhật: Luật thuế thường xuyên thay đổi, do đó kế toán thuế cần có tinh thần ham học hỏi và cập nhật kiến thức mới nhất để đáp ứng yêu cầu công việc.

Trách nhiệm của một kế toán thuế

Trách nhiệm về chuyên môn

• Có khả năng áp dụng luật thuế vào thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp: Hạch toán thuế chính xác, lập tờ khai thuế đầy đủ và đúng thời hạn, nộp thuế đúng số tiền, đúng thời điểm theo quy định của pháp luật.
• Cập nhật thường xuyên thông tin về luật thuế mới nhất: Để đảm bảo doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế một cách chính xác và hiệu quả.
• Tư vấn cho doanh nghiệp về các vấn đề liên quan đến thuế: Hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vấn đề về thuế một cách nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Trách nhiệm về thủ tục hành chính

• Thu thập đầy đủ và kịp thời các hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Kiểm tra tính hợp lệ và hợp pháp của hóa đơn, chứng từ.
• Sắp xếp, lưu trữ hóa đơn, chứng từ một cách khoa học, dễ tìm kiếm.
• Soạn thảo và nộp các tờ khai thuế đúng theo quy định pháp luật.
• Giữ gìn sổ sách kế toán thuế theo quy định của pháp luật.

Trách nhiệm khác:

• Bảo mật thông tin của doanh nghiệp.
• Chịu trách nhiệm về sai sót do lỗi của mình.
• Hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao khác.

Phân biệt kế toán thuế và kiểm toán

Kế toán thuế và kiểm toán đều đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp, nhưng có những điểm khác biệt rõ ràng về mục tiêu, công việc, phạm vi trách nhiệm và yêu cầu đối với người thực hiện.

Dưới đây là bảng phân biệt kế toán thuế và kiểm toán:

Tiêu chí	Kế toán thuế	Kiểm toán
Mục tiêu	Thực hiện nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp	Đánh giá tính hợp pháp, trung thực và chính xác của thông tin tài chính
Công việc	Hạch toán thuế, lập tờ khai thuế, nộp thuế,…	Thu thập và đánh giá bằng chứng về thông tin tài chính,  lập báo cáo kiểm toán
Phạm vi trách nhiệm	Thuế	Hoạt động kinh doanh, tài chính,…
Đối tượng chịu trách nhiệm	Kế toán thuế	Kiểm toán viên
Yêu cầu	Hiểu biết về luật thuế, có kỹ năng nghiệp vụ thuế	Kiến thức về kế toán, kiểm toán, có kỹ năng phân tích, đánh giá
Mối quan hệ	Cộng tác với doanh nghiệp, cơ quan thuế	Cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp

Cụ thể:

• Kế toán thuế là người trực tiếp thực hiện các công việc liên quan đến thuế cho doanh nghiệp, đảm bảo doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế một cách đầy đủ, chính xác và đúng thời hạn.
• Kiểm toán là hoạt động độc lập nhằm xác định tính hợp pháp, trung thực và chính xác của thông tin tài chính của doanh nghiệp. Kiểm toán viên thu thập và đánh giá bằng chứng về thông tin tài chính, lập báo cáo kiểm toán và đưa ra ý kiến kiểm toán về tính hợp pháp, trung thực và chính xác của thông tin tài chính.

Kế toán thuế là một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần đầu tư vào đội ngũ nhân viên kế toán thuế có chuyên môn cao và thường xuyên cập nhật kiến thức về luật thuế để đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật và tối ưu hóa lợi nhuận.